Agenda item

Ystyried adroddiad y Cyfarwyddwr Corfforaethol Adfywio a Gwasanaethau Cymunedol.

Rhoddwyd ystyriaeth i adroddiad y Pennaeth Adfywio a Datblygu.

Cyflwynodd y Pennaeth Adfywio a Datblygu yr adroddiad sy’n rhoi trosolwg o gynnydd Cam 2 Cynllun Bus mewn ymateb i bandemig Covid-19 ac i ymrwymo i drefniadau mwy hirdymor i wneud y gwasanaeth bws yn fwy cynaliadwy ar draws Cymru.

Ers dechrau’r pandemig Covid, mae awdurdodau lleol, Trafnidiaeth Cymru, Llywodraeth Cymru a gweithredwyr wedi cydweithio i sicrhau parhau gwasanaethau bws, er y ffaith nad oes llawer yn cael eu defnyddio. Byddai cytundeb BES2 yn datblygu trefniadau tymor hirach gyda gweithredwyr, a hoffai Llywodraeth Cymru i hyn fod yn ei le ac wedi’i lofnodi gan bob Awdurdod Lleol erbyn diwedd mis Ionawr 2021. Yn ogystal ag ymateb i Covid, byddai BES2 yn rhoi bloc adeiladu ar gyfer gwelliannau i’n trafnidiaeth gyhoeddus yn y dyfodol a hefyd ffurfioli ymrwymiad Llywodraeth Cymru i gefnogi gweithredwyr i adfer o’r pandemig Covid yn nhermau colli refeniw blwch tocynnau a chostau ychwanegol a gafwyd fel canlyniad i Covid. Dan y cytundeb, byddai’n ofynnol i weithredwyr ddarparu gwasanaethau bws i ateb anghenion lleol.. Dyddiad gorffen BES2 yw 31 Gorffennaf 2022 a dylai hyn fod yn ddigon o amser i adfer refeniw.

Byddai cytundeb BES2 yn rhoi sail gyfreithiol ar gyfer cyllido’r costau yn gysylltiedig gydag effaith Covid, yn cynnwys colli blwch tocynnau, dyblygu bysus oherwydd pellter cymdeithasol neu ddarparu gwasanaethau eraill lle mae gweithredwyr yn rhoi’r gorau iddynt a bod dal i angen y gwasanaethau. Byddai hyn yn berthnasol i wasanaethau oedd yn fasnachol cyn-Covid ac i wasanaethau tendr.

Aeth y Swyddog drwy’r adroddiad a thynnu sylw at bwyntiau ynddo.

Gofynnodd Aelod pa gynlluniau sydd yn eu lle ar gyfer darparu llwybr bws i Ysbyty’r Faenor.

Mewn ymateb, cadarnhaodd y Swyddog fod trafodaethau’n parhau gyda’r Bwrdd Iechyd lleol, yn nhermau sut y gellid sicrhau trafnidiaeth i alluogi pobl i gyrraedd yr ysbyty o nifer o awdurdodau lleol eraill yn ogystal â Blaenau Gwent. Dim ond cyllid a chytundeb rhanbarthol i weithio ar welliannau pellach i’r system fysus y mae adroddiad BES2.

Cytunodd Aelod arall fod angen llwybr bws ar gyfer Ysbyty’r Faenor ond bod hefyd angen ail-lunio llwybrau bws i sicrhau mynediad cyflym a rhwydd i stadau diwydiannol ar gyfer pobl sy’n mynd i’r gwaith.

Cadarnhaodd y Swyddog fod hyn yn rhan o brosiect ar wahân sy’n cael ei ystyried ar hyn o bryd, gan weithio gyda’r trydydd sector a’r Adran Gwaith a Phensiynau ar gynlluniau i gael pobl i’r gwaith. Byddai trefniadau BES2 hefyd yn cynnwys cyd-ddatblygu rhwydweithiau cyfeirio rhanbarthol gan awdurdodau lleol, gweithredwyr, Llywodraeth Cymru a Trafnidiaeth Cymru a byddai’r rhain yn adlewyrchu blaenoriaethau lleol, rhanbarthol a chenedlaethol ac yn helpu i lywio buddsoddiad mewn gwasanaethau bws ar gyfer y dyfodol a dan BES2 byddai awdurdodau lleol yn cael dylanwad dros ddatblygu’r Rhwydwaith Cyfeirio.

CYTUNODD y Pwyllgor i argymell derbyn yr adroddiad a bod Blaenau Gwent yn cymeradwyo cynnwys yr adroddiad ac yn cefnogi trefniadau BES2 fel rhan o ddull gweithredu rhanbarthol a Chymru gyfan (Opsiwn 1).