Agenda and minutes

Mae croeso i chi ddefnyddio’r Gymraeg yn y cyfarfod, ond mae angen o leiaf 3 diwrnod gwaith o hysbysiad ymlaen llaw os dymunwch wneud hynny. Darperir gwasanaeth cyfieithu ar y pryd os gwneir cais.

Nodwyd na dderbyniwyd unrhyw geisiadau ar gyfer y gwasanaeth cyfieithu ar y pryd.

Derbyn ymddiheuriadau.

Derbyniwyd ymddiheuriadau am absenoldeb gan y Cynghorwyr G. Collier, J.P. Morgan.

Prif Swyddog Adnoddau

Prif Swyddog Masnachol a Chwsmeriaid

Ystyried unrhyw ddatganiadau buddiant a goddefebau a wnaed,

Ni adroddwyd unrhyw ddatganiadau buddiant na goddefebau.

Derbyn cofnodion y cyfarfod o’r Pwyllgor Craffu Trosolwg Corfforaethol a gynhaliwyd ar 10 Medi 2021.

(Dylid nodi y cyflwynir y cofnodion ar gyfer pwyntiau cywirdeb yn unig).

Cyflwynwyd cofnodion y cyfarfod o’r Pwyllgor Craffu Trosolwg Corfforaethol a gynhaliwyd ar 10 Medi 2021.

CYTUNODD y Pwyllgor i gadarnhau’r cofnodion.

Derbyn cofnodion y cyfarfod arbennig o’r Pwyllgor Craffu Trosolwg Corfforaethol a gynhaliwyd ar 21 Medi 2021.

(Dylid nodi y cyflwynir y cofnodion ar gyfer pwyntiau cywideb yn unig).

Cyflwynwyd cofnodion y cyfarfod arbennig o’r Pwyllgor Craffu Trosolwg Corfforaethol a gynhaliwyd ar 21 Medi 2021.

CYTUNODD y Pwyllgor i gadarnhau’r cofnodion.

Derbyn y ddalen weithredu

Cyflwynwyd y ddalen weithredu a gyfeiriwyd o’r Cydbwyllgor Craffu Cyllideb ar 27 Medi 2021.

Soniodd Aelod am yr ansawdd sain gwael yn Ystafell Abraham Derby yn y Swyddfeydd Cyffredinol. Dywedodd y Cadeirydd y byddai’n tynnu sylw uwch swyddogion at hyn.

CYTUNODD y Pwyllgor i nodi’r ddalen weithredu.

Ystyried adroddiad y Prif Swyddog Adnoddau.

Rhoddwyd ystyriaeth i adroddiad y Prif Swyddog Adnoddau sy’n cyflwyno canlyniad yr asesiad a gynhaliwyd gan Archwilio Cymru ynghylch cynaliadwyedd ariannol Cyngor Bwrdeistref Sirol Blaenau Gwent.

Siaradodd swyddog Archwilio Cymru am yr adroddiad a thynnu sylw at y prif bwyntiau ynddo. Hysbysodd Aelodau fod yr adroddiad yn nodi canfyddiadau eu hadolygiad o gynaliadwyedd ariannol Cyngor Bwrdeistref Sirol Blaenau Gwent. Mae’n ddarn o waith a gynhaliwyd gyda phob Cyngor ledled Cymru i edrych ar gynaliadwyedd ariannol a llywodraeth leol, yn neilltuol yng nghyd-destun pandemig COVID.

Dywedodd Aelod y bu’r rhain yn flynyddoedd ariannol da i’r Awdurdod oherwydd setliadau da gan Lywodraeth Cymru. Roedd cyllid caledi wedi helpu i roi’r Cyngor mewn sefyllfa dda ond teimlai y gallai hyn fod yn sefyllfa ffals oherwydd nad yw’r rhaglen Pontio’r Bwlch wedi ei phrofi gan nad yw Aelodau wedi gweld canlyniadau blwyddyn lawn oherwydd y pandemig. Teimlai fod angen cadw mater hylifedd mewn cof a bod angen i’r Awdurdod fod yn ofalus yng nghyswllt gormod o fenthyca. Dywedodd ei fod yn adroddiad da ond bod cyllid Llywodraeth Cymru wedi cael effaith fawr arno a chanmolodd waith da y tîm ariannol.

Cytunodd Aelod arall ei fod yn adroddiad da ond roedd ganddo bryderon am ddefnydd y cyllid caledi a theimlai y dylid bod wedi defnyddio peth o’r cyllid hwn i helpu cymunedau gyda CCTV a materion diogelwch cyhoeddus. Teimlai y dylid bod wedi rhoi llai o arian mewn cronfeydd wrth gefn a mwy i wasanaethau CCTV i gadw cymunedau’n ddiogel drwy gydol misoedd y gaeaf.

Hysbysodd y Cadeirydd y Pwyllgor y cyflwynir adroddiad ar CCTV i gyfarfod o’r Pwyllgor Craffu Trosolwg Corfforaethol yn y dyfodol i gael ei ystyried.

Dywedodd y Rheolwr Gwasanaeth Cyfrifeg mai grant yw’r gronfa caledi gyda thelerau ac amodau ac nad yw CCTV a Diogelwch y Gymuned yn rhan o’r telerau ac amodau hynny. Mae’r holl arian a wariwyd o’r gronfa caledi yn cydymffurfio gyda’r telerau ac amodau hynny ac i gyd am ymateb i’r pandemig. Dywedodd fod peth cyllid o’r gronfa galedi oedd yn mynd i’r gymuned drwy chwyddo tâl salwch statudol a thaliadau gofal cymdeithasol.

Diolchodd Aelod i’r Swyddfa Archwilio am yr adroddiad cadarnhaol er nad yw effeithiau COVID a amlygir yn yr adroddiad yn hysbys i gyd. Teimlai fod gweithredoedd rhagweithiol y Cyngor wedi ei roi mewn sefyllfa gref iawn i ateb heriau ariannol y dyfodol a gwelai hyn fel cymeradwyaeth gadarnhaol iawn gan y Swyddfa Archwilio.

Mewn ymateb i gwestiwn gan Aelod am y gymhareb cyfalaf gweithio, dywedodd Swyddog Archwilio Cymru nad oes rhif delfrydol y dylai’r Awdurdod fod yn anelu ei gyflawni. Mae’n dibynnu ar yr amgylchiadau penodol ym mhob Cyngor a’r dull gweithredu y gallant fod am ei gymryd. Teimlai ei fod am Aelodau yn cael sicrwydd, er fod y ffigur hwn yn isel, bod y Cyngor mewn sefyllfa lle gallai gyflawni ei rwymedigaethau fel a phryd yr oedd angen eu trin. Sonnir yn yr adroddiad fod y Cyngor yn brydlon yn talu ei ddyledion i sicrhau ei fod yn cefnogi’r economi lleol ac roedd  ...  view the full Cofnodion text for item 7.

Ystyried adroddiad yr Arweinydd Proffesiynol ar gyfer Ymgysylltu, Cydraddoldeb a’r Gymraeg.

Rhoddwyd ystyriaeth i adroddiad yr Arweinydd Proffesiynol Ymgysylltu, Cydraddoldeb a’r Gymraeg a gyflwynwyd i nodi’r bwriadau ar gyfer datblygu ail Strategaeth Hyrwyddo’r Gymraeg 2022-27 y Cyngor, yn unol â Safonau’r Gymraeg (2015) (Safon 145).

Siaradodd yr Arweinydd Proffesiynol Ymgysylltu, Cydraddoldeb a’r Gymraeg am yr adroddiad a thynnu sylw at y prif bwyntiau ynddo.

CYTUNODD y Pwyllgor i argymell derbyn yr adroddiad a chymeradwyo Opsiwn 2, sef derbyn y dull gweithredu a gynigir ar gyfer datblygu Strategaeth Hyrwyddo’r Gymraeg 2022-27.

Ystyried adroddiad y Pennaeth Datblygu Sefydliadol.

Rhoddwyd ystyriaeth i adroddiad y Pennaeth Datblygu Sefydliadol a gyflwynwyd i roi cyfle i Aelodau o’r Pwyllgor Craffu Trosolwg Corfforaethol i graffu ar a herio perfformiad Iechyd Iechyd a Diogelwch a Diogelwch Tân yn y Gwaith yr Awdurdod ar gyfer 2020/21.

Siaradodd y Pennaeth Datblygu Sefydliadol am yr adroddiad a thynnodd sylw at y prif bwyntiau ynddo. Hysbysodd Aelodau fod yr adroddiad hefyd yn cynnwys adran ynghylch ymateb y Cyngor i’r pandemig.

Cyfeiriodd Aelod at grynodeb yr adroddiad a holodd am ddamweiniau yn ymwneud â rhai heb fod yn weithwyr cyflogedig a’r gostyngiad yn absenoldeb staff. Esboniodd y Swyddog Iechyd a Diogelwch fod damweiniau yn ymwneud â rhai heb fod yn weithwyr cyflogedig yn cynnwys damweiniau gan ddisgyblion ysgol, aelodau’r cyhoedd yn safleoedd y Cyngor a defnyddwyr gwasanaeth mewn safleoedd Gwasanaethau Cymdeithasol. Cyfeiriodd y Pennaeth Datblygu Sefydliadol at absenoldeb salwch staff ac esboniodd ei fod wedi gostwng ond nad oedd yn is na’r targed. Maent yn y broses o ddilysu ystadegau salwch yr ail chwarter a rhoddir adroddiad ar y ffigurau hynny drwy’r adroddiad Cyllid a Pherfformiad a chânt eu cyflwyno i gyfarfod o’r Pwyllgor yn y dyfodol.

Yng nghyswllt y Cytundeb Lefel Gwasanaeth gydag Ymddiriedolaeth Hamdden Aneurin, holodd Aelodau pam nad oedd y data ar gyfer y gwaith gan Gynghorwyr Iechyd a Diogelwch yr Ymddiriedolaeth wedi ei gynnwys yn yr adroddiad. Esboniodd y Swyddog Iechyd Diogelwch mai adroddiad blynyddol ar gyfer y Cyngor fel cyflogwr yw hyn; mae’r Ymddiriedolaeth Hamdden yn gyflogwr ar wahân ac felly ni chaiff eu data ei gynnwys yn yr adroddiad.

Mewn ymateb i gwestiwn gan Aelod am Ffigur 1 ar dudalen 131 – y tueddiad 3 blynedd ar gyfer damweiniau gweithwyr cyflogedig yn yr Awdurdod yn ôl adran, dywedodd y Swyddog Iechyd a Diogelwch fod y gostyngiad sylweddol yn nifer y damweiniau yn yr Adran Addysg ar gyfer 2020/21 oherwydd bod ysgolion ar gau am gyfnod sylweddol yn ystod y flwyddyn ariannol honno.

Nododd Aelod fod nifer y damweiniau yn Adran yr Amgylchedd wedi gostwng er fod yr Adran wedi parhau i weithio fel arfer drwy gydol y pandemig. Dywedodd y Swyddog Iechyd a Diogelwch nad oedd tueddiad yn amlwg ynghylch y gostyngiad, fodd bynnag mae’n ganlyniad cadarnhaol.

CYTUNODD y Pwyllgor i argymell derbyn yr adroddiad a chymeradwyo Opsiwn 1; sef bod y Pwyllgor Craffu Trosolwg Corfforaethol yn cefnogi’r adolygiad blynyddol o berfformiad Iechyd a Diogelwch a pherfformiad Diogelwch Tân a’r argymhellion a wnaed.

Ystyried adroddiad y Prif Swyddog Masnachol a Chwsmeriaid.

Rhoddwyd ystyriaeth i adroddiad y Prif Swyddog Masnachol a Chwsmeriaid a gyflwynir i roi diweddariad ar gyfranogiad yn cefnogi cynllun Ailsefydlu y Deyrnas Unedig (sydd yn ddiweddar wedi cynnwys cefnogi adsefydlu dinasyddion Afghan) a cheisio cefnogaeth ar gyfer cymryd rhan yng Nghynllun Ehangu Gwasgaru Ceiswyr Lloches y Swyddfa Gartref a gyflwynir i’r Pwyllgor Gweithredol.

Siaradodd y Cydlynydd Cydlyniaeth Cymunedol am yr adroddiad a thynnodd sylw at y prif bwyntiau ynddo. Mae’r adroddiad yn amlinellu bod y pwysau ar y system lloches wedi bod yn cynyddu’n gyson ers blynyddoedd. Gyda chynnydd yn nifer y ceiswyr lloches sydd angen eu lletya’n genedlaethol, bu pwysau ychwanegol ar yr ardal gwasgaru presennol ac mewn ymateb mae’r Swyddfa Gartref wedi rhoi blaenoriaeth i ehangu ardaloedd gwasgaru ac yn awyddus i weithio mewn partneriaeth gydag awdurdodau lleol.

Dywedodd Aelod ei fod yn cefnogi’r adroddiad a dywedodd fod y teuluoedd o Syria oedd wedi adsefydlu yn ei ward yn ychwanegiad gwych i’r gymuned.

Ychwanegodd Aelod arall ei fod wedi ymwneud â’r rhaglen adsefydlu ar gyfer ffoaduriaid o Syria a theimlai iddo fod yn llwyddiant. Llongyfarchodd y swyddogion ar y gwaith a wnaed a chefnogai’r adroddiad.

CYTUNODD y Pwyllgor i argymell derbyn yr adroddiad a chymeradwyo Opsiwn 1; sef bod y Pwyllgor Craffu Trosolwg Corfforaethol yn:-

      i.        Nodi’r cynnydd a wnaed mewn cyfranogiad gydag adsefydlu yn y Deyrnas Unedig, yn cynnwys yn fwyaf diweddar y rhaglen ailsefydlu Afghan; ac yn

    ii.        Cefnogi’r cynnig i gymryd rhan yng Nghynllun Ehangu Gwasgariad Ceiswyr Lloches, cyn ei gyflwyno i’r Pwyllgor Gweithredol.

Derbyn yr adroddiad.

Rhoddwyd ystyriaeth i adroddiad Cadeirydd y Pwyllgor Craffu Trosolwg Corfforaethol.

CYTUNODD y Pwyllgor i dderbyn yr adroddiad a chymeradwyo Opsiwn 1, sef cymeradwyo Blaenraglen Gwaith y Pwyllgor Craffu Trosolwg Corfforaethol ar gyfer y cyfarfod ar 3 Rhagfyr 2021.